Suskunluğum dijitalliğimdendir

Bu köşeyi yazdığım saatlerde ABD eski başkanı Trump’ın Twitter hesabı üzerindeki süresiz engel kaldırılmıştı. Dijital dünyada çok sayıda sahte hesap provokasyonlara ve dezenformasyon yaymaya devam ederken, siyasi bir figürün sosyal ağlarda susturulması dijital çağın yeni normali olarak bizlere sunulduğu günden beri ifade etmeye çalıştığım bir gerçek var; o da, teknoloji baronları tarafından bizlere sunulan sosyal ağ platformlarının hiçbir şekilde ‘dijital demokrasi’ olarak adlandırılabilecek unsurları barındırmadığı.

Asimetrik ifade özgürlüğü başta olmak üzere erk dengesinde eksen kaymasına bağlı liberallikten uzak pek çok uygulamanın, dijital dünyada güç odaklarının günümüzde bize sunduğu “ya sev, ya terk et” odaklı anlayışın tezahüründen başka bir şey olduğunu söyleyemeyiz.

Bu bağlamda eleştirebileceğimiz bir diğer durum da, geçtiğimiz hafta yaşadığımız hain terör saldırısı sonrasında dezenformasyonu ve provokasyonları engellemek amacıyla BTK’nın sosyal medya platformlarının bant genişliğini kısıtlamaya yönelik tedbirleridir. Saldırı gerçekleştikten yaklaşık iki saat sonra uygulanmaya başlayan bu kısıtlama kararı öncesi sosyal ağlarda halihazırda çok kişi tarafından olay görüntülerinin yanı sıra eski görüntülerin sahte yorumlarla paylaşılmış olması ve bazı yerli ve yabancı medya kuruluşlarının bile o eski görüntüleri gerçek sanarak paylaşması sosyal ağlara oldukça gecikmeyle uygulanan bu erişim kısıtlama kararının zamanlamasının hatalı olduğunu gösteriyor.

Esasen, erişim engelleri gibi dijital dünyada rahatlıkla aşılabilen yöntemlerle dezenformasyonun önüne geçilemeyeceğinin artık farkına varılarak çözüm odaklı yaklaşımların hayata geçirilmesi gerekiyor.  Aksi takdirde, bu gibi tasarruflar sadece yasalara uyan çok sayıda bireyin bilgiye erişim özgürlüğünü kısıtlamaktan öteye gidemeyecektir.

Dijital dünyada dezenformasyon ve provokasyonların önüne geçmeyi sağlayabileceğine inandığım bazı radikal önerileri ise sonraki yazılarımda paylaşmak istiyorum.

Prof. Dr. Mustafa Zihni TUNCA