İnsan ilişiklerinin en temel bileşenlerinden olması gereken nezaketin günümüzde yok olmaya yüz tutarak az rastlanılan bir erdeme dönüştüğünü düşündüğümü ifade etmeye çalışmıştım geçen haftaki yazımda. Giderek dijital ortamlara kayan kişiler ve gruplar arası iletişim açısından durumun daha da vahim olduğunu düşünüyorum. Bilhassa sosyal ağlarda iletişim normlarının geleneksel nezaket kurallardan bir hayli uzak bir şekilde şekillendiğini görüyoruz.
Yüz yüze ve telefonla etkileşimin artık yerini çevrimiçi anlık mesajlaşmaya bıraktığı günümüzde derinliğini giderek kaybeden iletişimin sığ bir şekilde doğallıktan uzak, içtenlikten yoksun, suni ve oldukça yapmacık kelime öbeklerine, hatta kısaltmalara indirgendiğini gözlemek ise gerçekten üzücü.
Toplum olarak öyle bir yerdeyiz ki, bir yandan bizler için değerli olan bayram ve kandil gibi özel günleri kutlamaktan asla taviz vermezken, diğer yandan da bu kutlamayı bir yerlerden bulduğumuz basmakalıp görsellerle süslü hazırlanmış hazır metinlerle dijital iletişim kanallarından fason bir şekilde gerçekleştirmekten beis görmüyoruz.
Geçtiğimiz kandil gecelerinden birisinde WhatsApp’tan gelen bir kutlama mesajını gördüğümde kendi kendime yüksek sesle “Yok artık!” dediğimi hatırlıyorum. Israrla isme özel olmayan, bir yerlerden kopyalanıp yapıştırılan jenerik kutlama mesajlarını eleştirirken, çok daha kötü bir tebrik mesajı ile karşılaşabileceğim hiç aklıma gelmezdi.
Mesajda beni şaşırtan şey, üzerinde yer alan “iletildi” ibaresiydi. Yani, bir yandan değer verdiği insanların kandilini kutlama ihtiyacı hisseden gönderici, diğer yandan bu işlemi zahmetli bularak kendisine gelen tebrik mesajını olduğu gibi WhatsApp hesabındaki diğer kişilere aktarmayı tercih etmişti!
İnsanların iletişim tercihlerinin onların diğerlerine verdiği değeri gösterdiğine inanan, o yüzden de toplu kutlama mesajlarını dahi doğru bulmayan bir kişi olarak böyle bir kutlama mesajının muhatabı olmak beni gerçekten üzdü. İletişim kavramı artık kendisine gelen bir mesajı olduğu gibi üzerindeki bildirim ile beraber başkalarına iletmeye kadar indirgenebiliyorsa, bu konuda söyleyebileceğim bir şey kalmadığını düşünüyorum!