Felsefe, özgürlük ve düşünce

Felsefe, sahici soruları olan sahici insanların sahici bilgelik, ahlak ve varoluş arayışıdır ve serüvenidir. Soruları olmayan, sadece yağma ve talanla hayatlarını geçiren, düşünmeyi varoluşsal olarak tecrübe etmeyen bedevi ve barbar toplumlarda felsefe yoktur. Felsefe, kadim Yunan medeniyetinin insanlığa kazandırdığı bir tecrübedir. Doğa, insan ve toplum üzerinde sahici bir şekilde düşünen, Devamı …

İnsanı ne mutlu eder?

Tolstoy’un ‘Bilgelik Günlüğü’ adlı kitabının kritiğini yapmaya çalıştığım bir önceki yazıda esasen amacım, yazarın ‘bilgi’ kavramına bakışını özetlemeye çalışmaktı. Bu köşede sıkça sosyal medya odaklı bilgi kirliliği üzerinde durduğumuz için yazarın geçtiğimiz yüzyılda bilgi kavramına bakış açısında ilginç bulduğum noktaları paylaşmaya çalıştım. İlginç bir şekilde, en çok Tolstoy’un “bilginin iyi Devamı …

Tolstoy’un ‘Bilgelik Günlüğü’ üzerine

Bundan tam bir yıl önce, Lev Nikolayeviç Tolstoy’un ‘Bilgelik Günlüğü’ adlı bir eseri olduğunu öğrendiğimde kitabı hemen satın almıştım. Yaklaşık bin sayfalık cüssesiyle yazarın en kalın üçüncü eseri olduğunu da o vesile ile öğrenmiş oldum. Yaklaşık 30 yıl boyunca titizlikle üzerinde çalışarak bilgeliğin el kitabı oluşturma çabalarının bir neticesi olan Devamı …

Elmalılı’nın Yeni Kur’ân Meâli

Geçtiğimiz hafta Mahya Yayıncılık tarafından ‘Yeni Kur’ân Meâli’ adıyla bir meâl yayınlandı. Dr. Necmi Atik tarafından son beş yıldır titiz bir çalışma ile yayına hazır hale getirilen bu eser, esasen Cumhuriyet döneminin en önemli müfessirlerinden Muhammed Hamdi Yazır’ın herkesten gizli bir şekilde hazırladığı bir çalışma olması ve varlığından beş yıl Devamı …

Dijital Antropomorfizm

Yapay zekâ ile çalışan bir robotun sahibine takıntılı bir şekilde âşık olduğunu düşünün. Sevdiği insanın ilgisini çekmek için elinden geleni yapıyor, ancak onun kendisine değil de gerçek bir kadına (ya da başka bir robota da olabilir) âşık olduğunu öğrenince onun hayatını alt üst etmek için elinden gelen her şeyi yapıyor… Devamı …

Sihirli süpürge ve ihtiyar büyücü

Yuval Noah Harari, son kitabı Neksus’a meşhur Alman sanatçı Goethe’nin ‘Büyücü Çırağı’ (Der Zauberlehrling) adlı şiirinde verilen ilginç bir nasihat ile başlıyor: “Goethe’nin şiiri yaşlı bir büyücünün genç çırağını kendisi yokken atölyesinin başında bırakıp nehirden su taşımak gibi bazı görevler vermesini konu eder. Çırak işlerini kolaylaştırmak için büyücünün büyülerinden birini Devamı …

Yapay zekâ aldatmacasından kaynaklanan riskler

Geçtiğimiz haftalarda bu köşede yapay zekâ sistemlerinin insanoğlunu aldatma hususunda sahip olduğu tecrübeleri örneklerle açıklayarak, gelecekte yaşanabilecek sıkıntılara şimdiden gerekli önlemleri almamız gerektiğine işaret etmeye çalışmıştık. Peki ne gibi riskler ile karşı karşıyayız? Bu risklerin başında yapay zekâ sistemlerinin kötü niyetli kullanımı geliyor. Etkin yasal düzenleme ve kontroller sağlanmadığı sürece, Devamı …

Yapay Zekânın mumu

Yuval Noah Hariri, ‘Neksus: Taş Devri’nden Yapay Zekaya Bilgi Ağlarının Kısa Tarihi’   adlı yeni kitabını takdim ederken şu ifadeleri kullanıyor: “Yirmi birinci yüzyılda yapay zekâ, öyle güçlü bir yanılsama ağı oluşturabilir ki, gelecek nesillerin bu yalanları ve asılsız hikâyeleri açığa çıkarmasını engelleyebilir.” Bu öngörü esasen Orwell’in gelecekte diktatorya tarafından tarihin Devamı …

Öğretilmiş ve Öğrenilmiş Aldatma

Çok değil, yaklaşık yedi yıl önce başlayan ve geleceğin teknolojilerini yapay zekâ ekseninde yapılandırmaya odaklanan çalışmaların bir sonucu olarak günümüze ulaşan mevcut yapay zekâ uygulamalarının dünya çapında yaygın bir şekilde benimsendiğini görüyoruz. Oysaki bundan sadece bir buçuk yıl kadar önce aralarında Elon Musk ve Steve Wozniak gibi isimlerin de yer Devamı …

Modern psikolojinin özgür ufku

Modern dünyanın en büyük kazanımlarının başında insanı ve doğayı araştırmanın, anlamanın, açıklamanın ve incelemenin sağlam ve sağlıklı verilere dayalı bir şekilde akılla ve bilimle yapılacağı düşüncesi gelmektedir. Geçmiş yüzyılların köhnemiş ve küflü doğmaları, kaynakları ve kalıpları, insana ve doğaya bakan insanın ufkunu kapatmış, aklı ve bilimi yok etmiş, insan doğmaların Devamı …