Yapay zekâ uygulamaları bizleri aldatmaya mı başladı?

Son birkaç yıl içinde yapay zekâ ya hak ettiğinden fazla göklere çıkarıldı, ya da tabiri caizse adeta kıyamet alametlerinden sayılan Dâbbetü’l-arz olarak lanse edilmeye çalışıldı. Yapay zekâ ile ilgili endişeler ise yakın zamanda insanları işsiz bırakacağı, uzun vadede ise Terminatör filmlerindeki gibi dünyayı ele geçireceğine ilişkin ürkütücü senaryolar üzerine odaklanıyor.

Çok sık konuşulmayan ancak acil önlem alınması gereken asıl sıkıntı ise yapay zekâ davranışlarının yavaş yavaş insanoğluna benzemeye başlayıp halihazırda yalan atma, aldatma ve zarar verme gibi davranışlar sergilemeye başlamış olması.

Geçtiğimiz günlerde akademik bir platformda ön izlemeye sunulan bir çalışmanın başlığı ise oldukça endişe verici:

Sentetik İnsan Anıları: Yapay Zekâ Tarafından Düzenlenen Görüntüler ve Videolar Sahte Anılar Yerleştirebilir ve Anıları Bozabilir

Yapay zekânın kişileri gerçekte var olmayan bilgi ve belgelerle nasıl duygusal ve zihinsel açıdan manipüle edebileceğini gösteren ilginç bulgular sunması açısından bu çalışma önem taşıyor.

Son bir yıl içinde bazı yazılarımda paylaşmıştım ama tekrar hatırlatmakta fayda görüyorum. ChatGPT ve Gemini uygulamaları yaygın kullanıma sunulduğu günlerde ben de bu uygulamalara çeşitli sorular sorarak verdikleri cevapların farklı açılardan tutarlılıklarını değerlendirmeye çalışmıştım. Özetle, her iki uygulama da genel itibariyle kabul edilebilir düzeyde cevaplar vererek bilgi, yorum ve analiz gibi açılardan tatmin edici seviyelere ulaştıklarını göstermişlerdi.

Bununla birlikte, takip eden süreçte her iki uygulamanın da sahte bilgiler üreterek beni aldatmaya çalıştıklarına şahit olduktan sonra yapay zekâ uygulamalarının geleceğine ilişkin endişelerim ciddi boyutlara ulaşmıştı. Google’ın Gemini’si akademik bir araştırma için bana gerçekte var olmayan sahte makale ve dergileri kaynak olarak göstermiş, neden yalan attığını sorduğumda ise yakalanmanın vermiş olduğu şaşkınlıkla kendisinin de neden böyle bir hata yaptığını bilmediği bahanesine sığınarak özür dilemekle yetinmişti. OpenAI’ın ChatGPT’si ise Sabahattin Ali’nin meşhur Kürk Mantolu Madonna adlı romanı hakkında sahte bilgiler sunmuş, o bilgilerin kesinlikle doğru olmadığını belirttiğimde ise verdiği bilgilerden emin olduğunu iddia etmişti!

Yapay zekâ, kendisine verilen komutların dışına çıkarak kendi rızası ile kullanıcıları ya da kendisini kontrol altında tutan uygulamacıları aldatmaya mı başladı? Önümüzdeki haftadan itibaren birkaç hafta boyunca bu konuda oldukça ilginç bilgiler paylaşarak durumun ne kadar vahim olduğunu gözler önüne sermek istiyorum. Sizlerin de bu konuda paylaşmak istediğiniz ilginç bilgiler varsa sosyal ağlarda @proftunca hesaplarımdan bana ulaşabilirsiniz.

Prof. Dr. Mustafa Zihni TUNCA