Sosyal medya ihtiyaç testi

Cep telefonunuzu günde kaç kez elinize alıyorsunuz?

Bir günün ne kadarını cep telefonunuzun ekranına bakarak geçiriyorsunuz?

Telefonunuzda hangi uygulamalara daha fazla zaman harcıyorsunuz?

Yukarıdaki üç soruya vereceğiniz cevap sosyal medyaya ne kadar düşkün ya da bağımlı olduğunuz konusunda ciddi ipuçları vermesi açısından önem taşıyor. Özellikle de üçüncü soruya vereceğiniz cevap Instagram, WhatsApp, Facebook ve Twitter gibi popüler sosyal ağlardan bir kısmını kapsıyorsa dikkatli olma zamanı gelmiş demektir.

Esasen, sosyal medyaya bağımlılık düzeyinizi kolaylıkla test edebileceğiniz çok basit bazı yöntemler var. Bunların başında ‘ihtiyaç testi’ geliyor. İhtiyaç testi kapsamında çeşitli sorulara cevap vererek “Sosyal ağlara gerçekten ihtiyacım var mı?” sorusunun cevabına ulaşmanız gerekiyor.

Samimiyetle cevaplamanız gereken ilk soru ise şu:

“Sosyal ağlar ücretli olsa kullanmaya devam eder miydim?”

Bundan tam iki yıl önce Facebook’un giriş sayfasında yer alan “Ücretsizdir ve sonsuza dek ücretsiz kalacaktır.” sloganını kaldırıldığında, dünya çapında “Eyvah, yoksa Facebook ücretli mi oluyor?” paranoyası yaşanmıştı, ancak neyse ki korkulan şey gerçekleşmedi! Peki, önümüzdeki haftadan itibaren Facebook, Instagram ya da Twitter gibi popüler sosyal ağlar ücretli hale gelseydi kullanmaya devam eder miydiniz?

Sorumuzu daha da detaylandıralım; eğer Facebook da Netflix ve Spotify gibi abonelik sistemi ile çalışmaya başlasa, aylık ücreti ödeyip kullanmaya devam eder miydiniz? Ya da Instagram tarafından sisteme yüklediğiniz görsel miktarı ya da uygulamada geçirdiğiniz süreye göre ücretlendirme sistemine geçilmiş olsaydı tepkiniz ne olurdu?

Fiyat artışları ne kadar yüksek olursa olsun tütün ve alkollü içeceklere olan talepte bir miktar azalma yaşansa bile bu maddelere bağımlılık düzeyinde ihtiyaç duyanların kullanıma devam ettiklerini biliyoruz. Peki, sosyal medya kullanımı için de bu durum söz konusu olabilir mi? Araştırmalar sosyal ağları terk etmenin zor olduğunu ancak imkânsız olmadığını gösteriyor. O halde, sosyal ağları ticari ya da profesyonel amaçlarla kullananları bir kenara bırakarak sorumuzu tekrarlayalım:

Bu hafta sonu hangi arkadaşlarınızın kimlerle ve nerede buluştuğunu görmek, uzaklardaki bir akrabanızın paylaştığı aforizmaları okumak, bir Instagram fenomeninin bugünkü paylaşımını ‘layklamak’, ya da sahilde gün batarken çektiğiniz özçekimi paylaşmak için sosyal ağlara ücret ödemeyi kabul eder miydiniz?

Elbette öderdim, bu benim için sosyal bir ihtiyaç!” diyorsanız, ‘sosyal ihtiyaç’ tanımlamanızı gözden geçirmenizi tavsiye ederim. “Düşünmem lazım” ya da “Asla ödemezdim!” diyenler ile önümüzdeki haftalarda kaldığımız yerden devam edeceğiz…

Prof. Dr. Mustafa Zihni TUNCA