Önce şunu belirtelim; borsada yıllarını vermiş insanlara göre “Borsada büyük balık küçük balığı her zaman yer” veya nasıl ki, kumar masasında her zaman kasa kazanıyorsa “Borsada her zaman büyük fonlar kazanır”. Peki ne oldu da, Melvin Capital gibi dünyanın sayılı fon kurumu portföyünün %30’unu GameStop olayı nedeniyle kaybetti? Gerçekten küçük yatırımcılar dev fonları dize mi getirdi?
Konuyu davranışsal finans bağlamında tartışmak gerekirken, olay birden bilimsel tartışmanın dışına kayarak magazinsel bir olay haline geldi. Hatta olayın yeni farkına varan bazı romantikler(?) kapitalist sistemin sonu olarak da başarı hikayeleri yazdılar.
Önce GameStop şirketini tanıyalım. Bu şirket yapılan algıların aksine bir mahalle bakkalı değil, Fortune 500 içinde yer alan bir şirket. (Ülkemizde kaç şirket Fortune 500 bulunuyor?) Şirketin 10 ülkede 5.000 civarında mağazası bulunmaktadır. Oyun konsolu satan bu şirket, oyunlarının çevrimiçine kayması ve pandeminin etkisiyle sıkıntılı bir süreç geçirerek, 400 civarında mağazasını kapatma kararı aldı. Bu olgunun sonucu olarak da, şirketin hisse fiyatlarında bir hareketlenme başladı.
Borsalar kapitalizmin bayrağıdır. Borsada esas olarak kazanmak esastır. Kazanmanın şekli ve yöntemi problem değildir. Yine borsada birisinin kazanması için diğerinin kaybetmesi gerekmektedir. Kazanmak isteyen insan da, diğerinin kaybetmesi için elinden geleni yapar. İşte, fonlarda böyledir. Onlar da kazanmak için oyunu kurallarına(?) göre oynarlar.
Bu fonlardan bir tanesi de, Melvin Capital’dir. Fon adı geçen şirketin hisselerinin daha da düşeceğini tahmin ederek, açığı satış yapmaya başladı. Melvin Capital’in yaptığı işlem bana göre etiktir ve ahlaka aykırı bir durum taşımamaktadır. (Bu arada açığı satış kısaca; ödünç aldıkları hisseyi yüksek fiyattan satıp, fiyat düşünce tekrar alıp hisse sahiplerine verme işlemidir.) Dolayısıyla, Melvin Capital ödünç aldığı hisseyi pahalı fiyattan satıp, fiyat düşünce satmış olduğu hisseleri tekrar geri alarak ödünç almış olduğu hisseleri yerine koymak istemiştir.
Her ne olduysa bu aşamada oldu. Keith Gill adındaki bir adam (Nedense GameStop firmasıyla duygusal bağı varmış. Bu duygusallık nereden geliyorsa!) sosyal medya üzerinden küçük yatırımcıları organize ederek; şirketin hisse fiyatlarını $3,5’dan $500’a kadar yükselmesine, yani %2400 oranında artışa neden oldu. Sorun şu; küçük yatırımcıları sıradan bir şirketin hisselerini almak için nasıl ikna etti? Burada karşımıza çıkan cevap “Sürü Psikolojisi”. Keith Gill bu psikolojiyi çok iyi kullandı. (Bunun nedenleri başka bir yazımızda ele alırız)
Başta söyledik. Bu olay basite alınacak durum değil. Tamamen davranışsal finansın inceleme konusu. İnsanları ikna ederek, Melvin Capital’in büyük bir oranda zarar etmesini sağlamak, ciddi bir yetenek ister. Maalesef bu olay romantikler tarafından basite alınarak, küçük yatırımcıların “meydan okuması” olarak değerlendirildi.
Bu tip durumlarda her ülkenin sermaye piyasasını düzenleyici kuruluşları gereken tedbirleri alır ve küçük yatırımcıların gaza gelip, kaybetmelerini engellemeye çalışır. Bu tip anomaliye karşı düzenleyici kuruluşun tedbir alacağı da biliniyordu.
Sonuç olarak bu yazının kaleme alındığı günde bu hisselerin fiyatı $90’a yani %80 oranında düştü. Şimdi ise soru şu; gaza gelerek yüksek fiyattan hisse senedi alan küçük yatırımcının, hissesinin değer kaybetmesinden dolayı zararını kim karşılayacak? Melvin Capital bu işlemden zarar etmiştir ama bir başka yerde bu zararı karşılar. Örneğin, Türkiye’de…
İkinci sorumuz da, bu organizasyonu düzenleyen Keith Gill acaba portföyünü boşalttı mı? Merak işte…
Not: Bu arkadaşlar hızını alamamış, şimdi gümüşe saldırıyorlar. Yine kapitalist sistemin en büyük fonlarından JP Morgan’a diz çöktüreceklermiş. Yalnız, GameStop’ın işlem hacmi 50 Milyon Dolar iken, JP Morgan’ın gümüş rezervi 153 Milyon onstan fazla.
Son söz; borsada acayip oyunlar dönmektedir. Davranışsal finansçılara devamlı malzeme çıkarmaktadırlar. Sizce kim kimi yedi…