1 DOLAR 10 TL OLUR MU?

Açıkçası bu sorunun cevabını ben de bilmiyorum. Sanırım biliyorum diyenler de biraz tahmin, birazda falcılık yapıyorlar. Tahmin ile falcılık arasındaki farkı daha öncelerden yazdığımız için burada tekrara girmeyeceğiz. Meraklılar o yazıyı yine bu sitede bulup, okuyabilirler.

Tekrar başlıktaki soruya dönersek; bu sorunun cevabını kişi, aşağıda madde madde verilen ekonomik panoramayı okuyarak, kendisi karar verebilir.

  1. Ülkemizin kısa vadeli Dolar ihtiyacı şu andaki duruma göre 120 milyar. Buna karşılık kasamızda olan rezerv ise 40 Milyar Dolar. Aradaki farkın bir şekilde tamamlanması gerekmektedir.
  2. Bu farkı nasıl karşılayacağız. Dolar basamayacağımıza göre ya ihracattan, ya turizmden ya da kısa veya uzun vadeli (Doğrudan) yabancı yatırımlardan sağlayacağız.
  3. Turizm malum virüs nedeniyle sıkıntılı. İhracatımız azalıyor. Örneğin, Ocak – Mart ayları döneminde %4, sadece Mart ayında ise %18 azalmış. Kısaca ticaretten hayır yok.
  4. O zaman çare sıcak para veya doğrudan yatırımlarda. Şu anda sıcak para nedense gelmiyor, doğrudan yatırımın adı bile geçmiyor. Bunda CDS priminin anormal şekilde yüksek olmasının etkisi var mı, yok mu İbrahim Attila Acar hoca yazar biz de öğreniriz.
  5. İşçi dövizleri ya da yabancılara mülk satışlarını sorarsanız, onlar devede kulak. Eski bir bakanın dediği gibi çerez. Ayrıca Avrupa resesyona girdiğinden dolayı zaten bir hükmü de kalmadı.
  6. Geriye ne kaldı, SWAP işlemleri. Şimdiye kadar swap ile işleri iyi götürdük. Zaten TL sıkıntımız yok. İhtiyaç halinde hazine tahvil çıkarır, merkez bankası hazinenin çıkarmış olduğu tahvili satın alır ve böylece hazineye finans sağlanmış olur.
  7. Hazine bir ecnebi kuruluşuna bu TL’yi verir karşılığında Dolar alır. Ecnebi kuruluş almış olduğu TL’yi ülkemizin çıkarmış olduğu tahvillere yatırır ve faiz geliri elde eder. Daha sonra swapın süresi bitince devlet Dolar borcunu ecnebi kuruluşa öder, ecnebi kuruluş da almış olduğu TL’yi devlete geri verir. Burada her iki taraf da kazanır. Devlet Dolar ihtiyacını gidermiştir. Ecnebi kuruluşta (Doların faiz getirisi yerlerde süründüğünden) TL bazında faiz geliri elde etmiş olur. (Biraz uzun oldu ama daha kısa anlatamazdım. Belki Acar Hoca bu konuya da el atar, işin ekonomik boyutunu da anlatır diye ümit ediyorum)
  8. Zaten gazetelerden okuduğumuza göre devlet Amerikan Merkez Bankası’yla bu swap işini görüşmeye başlamış. Bir de IMF var ama devlet IMF konusuna sıcak bakmadığı için kafadan bu kuruluşu eledik.
  9. Bir de madalyonunun diğer tarafına bakalım. Şu anda dünyada Dolar bolluğu yaşanıyor. FED ortalığı paraya boğdu. Tahminimce FED’in matbaası gece gündüz tam vardiya çalışmaktadır. FED başkanın geçenlerde yapmış olduğu açıklamaya göre durmaya niyetleri yok, basmaya devam.
  10. ABD basar da, Avrupa durur mu! Tabii ki hayır. O’da merkez bankasının makinalarını tam gaz çalıştırmaya başladı. Kısaca dünya hiç görmediği kadar banknotu bu günlerde görmektedir.
  11. Sorun şu bu paradan bize gelir mi? İşte asıl mesele bu. Eğer, devlet alacağı paranın faiz oranı içine CDS primini de eklerse gelir diye tahmin ediyorum. Kısaca alınacak paranın faizi dünya ortalamasının bir hayli üzerinde olursa gelebilir. Gelirse de epey bir nefes alırız. Ya gelmezse ne olur diye soruyorsanız işte onu bilmiyorum.
  12. Bu arada son bir not, TC Merkez Bankası’nın bu günlerde para basması enflasyona neden olmaz. Çünkü ülke zaten stagflasyona girmiş durumda. Bence hemen basım miktarını daha da yükseltmeli ve yatırım ve transfer harcamaları artırılmalıdır.

Kısaca durum bundan ibaret. Şimdi siz karar verin 1 Dolar 10 TL olur mu.

Kalın sağlıcakla.

Prof. Dr. Hayrettin USUL