Son üç yıldır çocukların sosyal ağlarda en çok izlediği ve paylaştığı videolar arasında yer alıyor ‘Slime’ videoları. Türkçeye balçık, çamur ya da sümüksü madde olarak çevrilebilen bu kelime esas itibariyle nemli, yumuşak, kaygan, şekil verilebilen hamurumsu maddeler için kullanılıyor. Oyun hamuruna benzemekle birlikte çok daha yumuşak ve akışkan bir madde olan slime farklı renk ve dokularda hazırlanarak farklı şekillere dönüştürülebiliyor.
İlk kez 1976 yılında bir oyuncak olarak piyasaya sürülen bu maddenin yıllar sonra çocuklar için tekrar popüler bir eğlence kaynağı haline gelmesi yukarıda da belirttiğim gibi çok sık paylaşılan ve izlenme rekorları kıran Youtube videolarından kaynaklanıyor. Ailelerini AVM’lerdeki oyuncak mağazalarından bu ithal ürünleri satın almaya ikna edebilen çocukların yanı sıra videolardan tarifini öğrenerek kendi slime’ını yapanlara kadar pek çok çocuk ilgi gösteriyor bu maddeye.
Slime maddesine kıvam veren temel bileşeni ise insan sağlığı açısından tehlikeler barındıran boraks kimyasalı oluşturuyor. Boraks, borat olarak da bilinen suda ve sıcakta çözünen, yoğunlaşmış borik asitten türeyen sodyum tuzundan oluşuyor.
İngiltere’de yapılan bir araştırma sonucunda ülkede satılan 11 slime markasından sekizinde AB standardı olan 300mg/kg’ın dört katının üzerinde tam 1400mg/kg düzeyinde boraksa rastlanınca bu ürünün Amazon’da satışı durdurulmuştu.
Hazır slime markaları bile tehlike sınırının üzerinde boraks kullanarak slime’ları istenilen kıvama getirme yoluna gidebilirken, evlerde kontrolsüz olarak hazırlanan karışımların çocuklara ne gibi zararlar getirebileceğini hayal edebiliyor musunuz? 2017 yılında Antalya’da ailesinden gizli slime yaparak oynayan bir çocuk ellerinde oluşan ileri düzey egzama vakası ile haberlere konu olmuştu.
Egzama, ciltte tahriş ve alerjik reaksiyonlar aslında en sık görülmekle beraber boraksın cilde temasının en hafif yan etkileri arasında yer alıyor! Çevre Koruma Ajansı tarafından borik asidin ölümcül dozu 30 gram olarak bildirilirken, çocuklar için ise 5-6 gram düzeyinin bile mide, bağırsaklar, karaciğer ve beyine zarar vererek ölümcül sonuçlar doğurabileceği ifade ediliyor.
Boraks, daha düşük dozlardaki kullanımlarda bile kısa vadede kramp, ishal, kusma ve ciltte tahriş gibi sıkıntılara yol açabiliyor. Uzun vadeli etkileri ise çok daha tehlikeli düzeyde! Hayvanlar üzerinde yapılan testlerde hamileler açısından düşük tehdidi, anne karnındaki bebekler için ise doğum kusurları, kilo kaybı ve gelişme bozuklukları durumu söz konusu.
Bu kadar zararlı bir maddenin bir süre oynadıktan sonra deforme olması sebebiyle geri dönüşüme atılması ise çevreye ciddi zararlar verdiği için çevreci grupların tepkilerine yol açıyor.
Tüm bu sıkıntılara rağmen slime oyuncaklarının satışı, boraks tuzunun temini ve geri dönüşüme giden ürünlerin bertarafı hususunda bugüne kadar hiçbir yasal kısıtlama yapılmaması ise gerçekten üzücü!