Milli birlik ve beraberliğin perçinlendiği şu günlerde yerli ürün kullanımına yönelik talep giderek artarken çok fazla dikkat çekmeyen bir konuyu tekrar gündeme getirmek istiyorum:
Yerli firmalar özellikle teknolojik ürünlerine marka ismi belirlerken ne kadar ulusal davranıyorlar?
Aslına bakarsanız, markalara isim bulmak oldukça zordur. Firmayı ve ürünü temsil edebilecek, akılda kalıcı ve orijinal isim alternatifleri arasından en uygununu seçerken çok sayıda kritere dikkat edilmesi gerekmektedir. Bazı durumlarda marka adı kulağa ürünün özellikleri ile ilişkili hoş gelen seslerden oluşan anlamsız bir kelime olabileceği gibi, bazen de yabancı bir kelime bile tercih edilebilir.
“Bir markaya hangi durumlarda yabancı dilde isim verilmelidir?” sorusunu cevaplayabilmek için ise bazı detaylara göz atmakta fayda vardır. Örneğin, o ürün yurtdışı pazarlara sunulacak mıdır, verilen isim ürünün özellikleri ya da kalitesini daha fazla mı ön plana çıkaracak ya da rakip ürünlere göre daha mı akılda kalıcı bir özelliğe sahip midir? Bu gibi sorulara verilen cevaplar markaya verilen adın gerçekten yabancı bir kelime olup olmaması gerektiği konusunda yol gösterici olabilir.
Daha önce ismini zaman zaman eleştirdiğim ulusal bir bir marka var: Venus! Vestel’in cep telefonu pazarına giriş yaptığı markaya verilen bu isim, antik Yunan mitolojisindeki Afrodit’in Roma mitolojisindeki türevi olarak bilinen tanrıçadan mı, yoksa güneş sisteminde yer alan gezegenden mi geliyor bilemiyorum. Ancak, ürünün isminin Türkçe ‘ü’ harfi kullanılmadan Venus olarak adlandırılması bile akla bu tercihin sebebinin yabancı pazarlara yönelik bir strateji olabileceğini getiriyor.
Bununla birlikte, Vestel firmasının İngilizce isimli ürünleri sadece Venus markalı telefonlarla sınırlı değil. Web sitesinde küçük bir inceleme yaptığınızda, Satellite, Smart, Color, Desibel, Retro ve Puzzle gibi marka ya da model isimleri ile karşılaşacaksınız.
Markalarında yabancı isimleri tercih eden tek firma Vestel değil elbette! Örneğin, Arçelik firmasının da web sitesinde Elegant, Mirror, Imperium, Tornado, Vaqua, Diamond ve Ultima gibi ürün isimler karşımıza çıkıyor!
Daha küçük ölçekli teknoloji firmalarına göz attığınızda ise çok sayıda işletmenin isim seçerken bile tercihini İngilizce’den yana kullandığına şahit olacaksınız. Bilişim sektöründe uzunca bir süredir yer alan Exper ve Casper başta olmak üzere Premier, Shov, Sinbo, Fantom, Goldmaster, Next and Nextstar, King ve Sunny gibi üreticiler hızlıca düşününce aklıma ilk gelenler arasında yer alıyor…
Konuyu Nelson Mandela’nın anlamlı bir sözü ile noktalamakta fayda var:
“Eğer bir insana anlayacağı bir dilde konuşursanız beynine, kendi diliyle konuşursanız kalbine ulaşırsınız.”