Geçtiğimiz günlerde İngiltere’de çevrimiçi korsan paylaşımlar konusunda yapılan güncel bir araştırmanın sonuçları yayınlandı. Ülkede korsanla mücadele için çalışan bir kurum tarafından yapılan araştırmanın sonuçları gerçekten ilginç bazı bulgular içeriyor.
İngiltere’de yaşayan 1,000 yetişkin üzerinde gerçekleştirilen anket çalışmasına katılanların %60’ı yasal olmayan yollardan film, müzik ve dizi gibi içeriklere eriştiğini itiraf etmekte sakınca görmemiş. Aynı katılımcıların %53’ü bu davranıştan dolayı suçluluk hissetse de, korsandan uzak duramamalarının önemli bir sebebi bulunuyor.
Bu noktada, ilgili sebeplerin neler olduğuna değinmeden önce bir noktayı hatırlatmakta fayda görüyorum. Korsan müzik ve film benzeri telif ihlallerinin sebepleri ve çözüm önerileri hakkında 2008 yılından beri, yani on yıldır yazıyorum. Son birkaç yıl içinde ise yasal yollardan çevrimiçi lisanslı müzik, film ve dizilerin yayınına olan ilginin artması ile korsan içerikler konusunda daha az yazmaya başladım. Çünkü, artık tüketicilerin indirmeye gerek duymadan müzik, film ve dizi gibi eserlere çevrimiçi olarak erişebileceği alternatif çözümler mevcut. Bu yüzden de son yıllarda korsan paylaşımların sayısında da önemli oranda azalma yaşanmaya başlamıştı.
Peki, yakın zamanda tekrar artış göstermeye başlayan telif haklarına yönelik ihlallerin, yani çevrimiçi korsan paylaşımların sebepleri neler olabilir? Ankete katılanlardan korsan içerik indirdiğini itiraf edenlerin %86’sı halihazırda Spotify ya da Netflix gibi en az bir ücretli çevrimiçi uygulamaya abone olduğu halde izlemek ya da dinlemek istedikleri içeriğin üye oldukları uygulama tarafından sunulmaması sebebiyle mecburen korsana yöneldiğini ifade ediyor.
Daha net bir ifade ile anlatmak gerekirse, siz ne kadar yasal yoldan bir filmi ücret karşılığında izlemek isteseniz de, eğer o film ülkenizde ya da abone olduğunuz platformda sunulmuyorsa, o filme erişebilmek için korsandan başka alternatifiniz kalmıyor. Korsanla mücadele eden kuruluşlar da bu durumun farkında, ancak özellikle belirli bir sanatçı ya da belirli bir dizinin hayran kitlesinin hayranı oldukları sanatçının yeni albümüne ya da ilgili dizinin yeni bölümüne karşı önlenemeyen talebinin önüne yasal engellerle geçmek gerçekten zor.
Basit bir örnek vermek istiyorum. Geçtiğimiz yıllarda ulusal bir kanal tarafından Game of Thrones dizisinin ücretsiz olarak ABD ile 24 saat arayla ülkemizde de yayınlanması sonucu ilgili dizi tüm dünyada korsan paylaşım rekorları kırarken ülkemizde dizinin çevrimiçi illegal paylaşımı sınırlı düzeyde kalmıştı. Ancak son iki yılda ücretli bir platform tarafından yayınlanmaya başlayan diziyi izleyebilmek için o platforma üye olmaktan başka yasal hiçbir alternatif bulunmuyor. Oysa ki, bölüm başına ücret ödeyerek, ya da platformun tümü yerine belirli bir süreliğine çevrimiçi olarak sadece ilgili kanalına üye olunmasına izin verilse, çok sayıda hayran kitlesinin ilgili diziyi yasal yollardan izlemeyi tercih edeceğini söyleyebiliriz. Çünkü, derbi maçlar için benzer uygulamayı yapan platform bu uygulama ile ciddi bir gelir elde ediyor. Kaç kişi sadece bir dizi için evine en az bir yıllığına böyle bir sisteme üye olmayı kabul eder? Ya da yurt vb. ortamlarda ikamet eden bir öğrencinin yasal yollardan böyle bir üründen yararlanma ihtimali nedir? Bu sorulara gerçekçi cevaplar vermeden çözüme giden ciddi adımlar atabilmek gerçekten zor!
Bundan tam on yıl önceki yazılarımda ifade etmeye çalıştığım tespitlerin gelişmiş ülkelerde henüz gündeme gelmeye başlamasına sevinsem mi üzülsem mi bilemedim…