Ekran süresi

2018 yılına veda ederken hiç düşündünüz mü, bir yıl boyunca ne kadar zamanınızı cep telefonu ekranına bakarak geçirdiniz? Maalesef çoğumuz ekran karşısında geçirdiğimiz sürenin çok fazla olmadığını düşünerek büyük bir yanılgıya düşüyoruz. Bunun sebebi ise bilgisayar ve televizyonun aksine cep telefonu ekranı karşısında geçirdiğimiz zamanın daha kısa süreli parçalar halinde gerçekleşmesi…

Daha açık ifade etmek gerekirse, bilgisayar ve televizyon karşısına geçtiğimizde uzunca bir süre zaman geçirebiliyoruz. Örneğin, haber izlemek için yarım saat, dizi izlemek için 1 saat, film izlemek için 2 saat boyunca hiç kalkmadan TV karşısında oturabiliriz. Benzer bir şekilde, ders çalışmak ya da işlerimizi yapmak için belirli bir süre bilgisayar başında zaman geçirmek bize normal geliyor.

Oysa ki, cep telefonlarımızı (oyun amaçlı kullanımı bir kenara bırakırsak) gün içerisinde defalarca elimize alıp çok daha kısa süreler halinde kullanıyoruz. Görüşme yapmak, sosyal ağlardan gelen bildirimleri kontrol etmek, mesajlaşmak, güncel haberleri kontrol etmek, mesajlaşmak vb. aktiviteler için ayırdığımız süreler televizyon ve bilgisayar karşısında geçirdiğimiz sürelere göre çok daha kısa olduğu için çok fazla dikkatimizi çekmiyor.

Her ne kadar ekrana baktığımız süreler çok uzun olmasa da, sıradan bir kişinin cep telefonu ekranına bakma sayısı gün içerisinde 50 ile 100 arasında değişiyor. Cep telefonunu en az kullanan kişilerde bile gün içerisinde ekran karşısında geçen süre bile iki saatin altına pek inmiyor! Hatta daha önce bir yazımda paylaştığım üzere maalesef pek çok kullanıcının cep telefonu karşısında geçirdiği süre dört saati bulabiliyor.

Kısa süreliğine elimize aldığımız telefonlara gelen bildirimleri okumak ya da bildirim gelmese bile takipleştiğimiz kişilerin paylaşımlarına hızlıca bir göz atmak gibi sebeplerle ekran başında zaman öldürürken esasen bir daha geri gelmeyecek olan en değerli varlığımızı, yani zamanı heba ettiğimizi fark edemiyoruz. Günde dört saatini ekran karşısında geçiren bir kişi esasen haftanın bir gününü, yılın ise 52 gününü ekran karşısında geçirmiş olduğunun farkında bile değil! Daha önce de yazmıştım, bu süre ortalama bir insan hayatının altı yılına tekabül ediyor!

Yeni yıla girerken sizlere tavsiyem bir gününüzün ne kadarını cep telefonu karşısında geçirdiğinize göz atmanız. Eğer iPhone kullanıyorsanız, Ekran Süresi (Screen Time) özelliğinden yararlanarak günlük hangi uygulama için ne kadar süre ekran başında geçirdiğinizi takip edebilirsiniz. Samsung gibi Android işletim sistemli cihazlarda ise ‘Moment’ vb. ücretsiz uygulamaları indirerek bu süreyi takip edebilmeniz mümkün. Kişisel kullanım istatistiklerinizden yararlanarak varsa çok fazla zaman ayırdığınız sosyal ağları da tespit ederek kontrol altına alabilmeniz mümkün olacaktır.

2019’un değer verdiğiniz kişilere ve sizi mutlu eden aktivitelere daha fazla zaman ayırdığınız bir yıl olması dileklerimle sağlık ve huzur içinde geçmesini temenni ediyorum…

Prof. Dr. Mustafa Zihni TUNCA