Makyavel olarak bildiğimiz 1469 ve 1527 yılları arasında yaşayan Floransalı düşünür Niccolò di Bernado dei Machiavelli Rönesans hareketinin önemli isimlerinden birisi olarak kabul edilir. Machiavelli, kamu yönetimi alanında en bilinen eseri olan “Prens” adlı kitabında ideal devlet arayışı yerine devletin varlığını sürdürebilmesi için dinsel ve etik her türlü kaygıyı bir kenara bırakarak hedefe ulaştıran her yolu makul gören görüşleri yüzünden ciddi eleştirilere hedef olmuştur. Öyle ki, belirli bir amaca ulaşmak için her yolu meşru sayan ve bireyleri araç olarak gören ideolojik yaklaşım onun ismi ile anılarak Makyavelizm olarak adlandırılmıştır.
Geçtiğimiz haftaki yazımda Facebook’a hiçbir zaman güvenmediğimi ifade etmeye çalışmıştım. Yazının yayınlanmasının hemen ardından Facebook ile ilgili yeni skandallar patlak verdi. Bunlardan birincisi, bir kullanıcı tarafından cep telefonu ile gerçekleştirilen telefon görüşmelerine ait detaylar ile SMS arşivinin de bulunduğu kişisel verilerin Facebook tarafından izinsiz olarak arşivlendiğinin fark edilmesiydi. Şirket yetkilileri Messenger adlı sohbet uygulamasını yükleyen kullanıcıların bu verilerin yedeklenmesi işlemi için izin verdiğini açıklayarak durumu geçiştirmek istese de bu durum ciddi tepkilere yol açtı. Aynı günlerde, Facebook’a yüklemeye başlayıp sonradan vazgeçtiğiniz videoların aslında sisteme yüklenip silinmediği ortaya çıktıysa da o konuda çok fazla haber yapılmaması sebebiyle gündemi çok fazla meşgul etmedi.
Daha vahim gelişme ise, bir Facebook yöneticisi tarafından çalışanları ‘motive etmek’ amacıyla 2016 yılında yayınlanan bir şirket içi yazışmanın geçtiğimiz günlerde gün ışığına çıkmasıyla ortaya çıktı. Daha çok insanın birbiri ile iletişime geçmesi için gerçekleştirdikleri çabaları bir ‘çirkin gerçek’ olarak adlandıran bu yazıda, şirketin bu amaçla geliştirdiği araçların ileride teröristler tarafından kullanılarak birilerinin canına mal olabilme ihtimali dahi bulunmakla birlikte, şirketin büyümesi için yapacakları her şeyin meşru olduğu ifade ediliyor.
Şirket içi yazışmanın basına sızmasının ardından şirketin CEO’su Zuckerberg iki yıl önce çalışanlara iletilen o yazının sadece motivasyon amacıyla sarf edilen sözlerden ibaret olduğunu, gerçekte hedefe ulaşmak için her şeyi meşru görmediklerini ifade eden bir açıklama yapma ihtiyacı hissetti. Tepkilere yol açan metni yazan yönetici Andrew Bosworth ise o yazıdaki ifadeleri inanarak yazmadığını, sadece çalışanları tahrik etmek için bu yola gitme ihtiyacı hissettiğini ifade ederek vicdanını rahatlatmış görünüyor!
Hatırlatmakta fayda var. Facebook bir sosyal ağ olma özelliğini kaybedeli uzun zaman oldu! Dünyanın en değerli markalarından birisi olan Facebook aslında bir reklam ajansı olarak çalışıyor. Şirketin ürünleri ise ihtiyaç duyulan veriler ile içeriği gönüllü olarak 7 gün 24 saat ‘ücretsiz!’ sunan 1.5 milyarın üzerindeki Facebook, Instagram ve WhatsApp KULLANICILARI…
Geçtiğimiz yıl reklam geliri 40 milyar Dolar’ı bulan bir şirket Facebook. Daha fazla kişiyi sisteme aktif olarak dahil etmek, daha fazla kişiye ait detaylı verileri ele geçirip reklam verenleri daha fazla mutlu etme anlamına geleceği için bu uğurda Makyavelist davranmalarını da anlayışla karşılamak zorundayız.
Peyniri bedava yemekten mutluluk duyanların fare kapanından yakınmaya hakkı yoktur…